هرس درختچه هاي زينتي

درختان و درختچه ها به لحاظ زيبائي از نظر فرم، تنوع بوته، رنگ گل و شکلپذيري، اهميت بسيار زيادي در رابطه با فضاي سبز دارند. بهطور کلي اصلاح و بهبود نماي ظاهري درختچه ها، قطع شاخه هاي فرعي و بيمار، حذف شاخه هاي ناخواسته از اهداف مهم هرس درختان و درختچه هاي زينتي است.

در برخي از درختچه ها، تنک کردن بوته بهمنظور ورود نور و هوا به داخل بوته موجب رشد و بهبود گياهان ميگردد. بعضي از درختچه ها ممکن است با هرس ساليانه، گل هاي بزرگتر و زيباتر ولي به تعداد کمتر توليد نمايند. درختچه ها بهندرت ممکن است در صورت هرس نکردن خشک شده و از بين بروند. ولي با هرس کردن ميتوان نماي کلي گياه را اصلاح و بهبود بخشيد...................

● چگونه درختچه ها را هرس نمائيم

هنگام کوتاه نمودن شاخهها، بايد از بالاي يک جوانه يا شاخه جوان که رشد آن رو به بيرون است شاخه را قطع نمود. زاويه برش بايد هم جهت با زاويه جوانه باشد، سطح برش نبايد افقي باشد. هنگام قطع کامل شاخه بايد سطح برش همسطح شاخه اصلي باشد، يعني برش بايد در محل اتصال يا شاخه اصلي صورت گيرد. پس از قطع شاخه بايد محل برش را صاف کرده و سپس با چسب باغباني پوشانيد تا از ورود بيماريها از محل برش جلوگيري نمود.

در موارد درختچه هائي که نيازمند هرس سنگين هستند، استفاده از کود شيميائي کامل توصيه ميگردد. حتيالامکان بايد پاي بوته را با کود دامي پوسيده پوشانيد. شاخه هاي ضعيف و کمرشد ميبايست سنگين، و شاخه هاي قوي در صورتيکه فضا براي رشد آنها کافي باشد، سبک هرس شوند.

● هرس درختچه هاي انبوه

برخي درختچه ها بهويژه دائم سبزها بهندرت نياز به هرس دارند، مگر آنکه خيلي انبوه شده و با پايه آنها ل_خ_ت شود. در صورت نياز در اوايل بهار تمام شاخه هاي اصلي را از چند سانتيمتري سطح زمين قطع مينمائيم.

پس از انجام هرس بايد بهازاء هر مترمبع يک فنجان کود شيميائي کامل همراه با مالچ استفاده نموده و نيز بايد به گياه آب کافي بدهيم. درختچه در سالي که هرس شده گل نخواهد داد و فرم و شکل آن در عرض چند سال بهبود ميايبد.

اين روش براي درختچه هائي مثل برگ بو، برگ نو، سرخدار، سنج هاي زينتي ، ماهونيا و ... کاربرد دارد.

▪ برگ نو (نرون) Ligustrum sp.

ـ زمان هرس : بهار، تابستان، زمستان

بوته هاي هرس نشده را هر ۴ سال يکبار در زمستان با قطع يکچهارم از شاخهها از پائين هرس مينمائيم. براي دادن شکل دلخواه به بوته در تابستان بايد شاخه هاي ضعيف را از پايه قطع کرده و سرشاخه هاي جديد را به اندازه موردنظر کوتاه نمائيم. در صورتيکه گياه (برگ نو) بهصورت پرچين استفاده شود، هرس بايد در تابستان انجام گيرد. براي اين منظور سطح بيروني بوته را از پائين به بالا شيب ميدهيم تا نور و هوا به سهولت به شاخه هاي پائيني برسد.

پرچين هاي تازه فرمگرفته را بايستي يا قطع مرتب شاخهها، مرتباً هر سه تا چهار سال اول هرس نمود. تا پايه پهن و متراکمي بهوجود آيد. به همين دليل نبايد اجازه داد طول هر شاخه در فصل رشد بيش از ۱۵ سانتيمتر افزايش يابد. در اوايل بهار با قطع شاخهها به طول ۳۰ سانتيمتر يا کمتر بوته پرچين را جوان مينمائيم. در اين شرايط بوته به کود و آب فراوان در تابستان بعدي نياز خواهد داشت.

گونه هاي دائم سبز که هرس نشده باشند ممکن است هر يک سال در ميان در زمستان بهصورت سنگين هرس شوند تا بوته شکل مرتبي بگيرد.

▪ شمشاد Buxus sp

ـ زمان هرس : پائيز، بهار

شمشادها معمولاً هر مقدار و هر نوع هرس ي را تحمل کنند و بدون هرس نيز بوتهها زيبا و متراکم هستند. شکل و اندازه نهائي براي هرس بستگي به نوع شمشاد دارد. در بوته هاي جوان، هنگام انتقال به محل اصلي بايد ريشه را نيز هرس نمود. پس از کاشت، بوته را تا سه سال مرتباً هرس کنيم تا متراکم گردد.

شمشادهائي را که بهمنظور استفاده از پرچين و با اشکال هندسي و مجسم هاي کاشته ميشوند ميبايستي مرتباً هرس نمائيم. قبل از پيدايش شاخه هاي جديد در بهار با استفاده از قيچي هرس ، شاخه هاي توليد شده در اواخر تابستان قبل را هرس ميکنيم، شاخه هاي جديد را بعد از آن که شروع به محکم شدن کردند قطع مينمائيم.

در آب و هواي معتدل، پرچين و اشکال مجسم هاي را در اواخر پائيز بايد هرس نمود تا در زمستان شکل جالب توجه و جمع و جور داشته باشند. شمشادها به بيماريها بهخصوص سفيدک سطحي بسيار حساسند که بهمحض مشاهده بيماري و يا آثار پريدگي رنگ در برگها، سرشاخه و يا شاخه بيمار را سريعاً تا جائي که بهنظر ميرسد بيمار است قطع مينمائيم.

معمولاً توصيه ميشود که در هرس هاي پرچيني قسمت پائين بزرگتر يا مساوي قسمت بالا باشد تا قسمت بالا روي قسمت پائين سايهاندازي نداشته باشد.